Piyasa Analizleri
Memurların zam sürecinde sona gelindi: Geçmişte nasıl kararlar verilmişti?
Milyonlarca memur ve memur emeklisinin gelecek iki yıl boyunca mali ve sosyal haklarının belirleneceği toplu sözleşme görüşmelerinin ardından Kamu Görevlileri Hakem Kurulu toplantıları devam ederken, geçmiş zamları sizler için inceledik.
Ülkemizde yaşayan milyonlarca memuru ve memur emeklisini yakından ilgilendiren maaş oran zammı görüşmelerinde taraflar arasında uzlaşma sağlanamadığı için konu, Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna intikal etti.“2024-2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme Görüşmeleri”, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan başkanlığında başlamış, 14 Ağustos 2023 tarihinde Kamu İşveren Heyetine sunulan ilk teklif 2024 yılında ilk 6 ay için yüzde 14, ikinci 6 ay için yüzde 9; 2025 yılı için de ilk altı ay yüzde 6 ve ikinci altı ay için de yüzde 5 artış şeklinde olmuştu. Bu ilk teklifin ardından Memur-Sen kanadından gelen açıklamada 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan dönem için hükümetin zam teklifinin kabul edilemez olduğu, başta kira yardımı olmak üzere bazı ek önerilerin görüşmelerde gündeme gelmesininin talep edildiği belirtilmişti.
17 Ağustos 2023 tarihinde gelen ikinci teklifte ise 2024 yılı için yapılan teklif, ilk teklifin birer puan üstünde olurken; 2025 yılı için yapılan teklifte herhangi bir değişiklik yapılmadı. Sendikalar, hükümetin ikinci teklifini de kabul etmezken; Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, hükümet tarafından açıklanan ikinci teklifin, kamu çalışanlarının önerilerinin anlaşılmadığını ortaya koyduğunu belirtmiş ve teklifin gözden geçirilmesi gerekliliğini ifade etti.
Kamu Toplu Sözleşmesi görüşmelerinde zam konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine yetkili konfederasyon Memur-Sen ise Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na başvurmuş ve kurul çalışmalarına başlamıştı. Bu bağlamda 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan zam oranı başta olmak üzere diğer anlaşılmayan maddelerde karar verecek Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nun üçüncü toplantısı Sayıştay Başkanı Metin Yener başkanlığında dün gerçekleştirildi. Tarafların tekliflerine devam ettiği süreçte müzakereler sürerken, görüşmeler en geç 31 Ağustos 2023 tarihinde sonuçlanacak.
Önceki yıllarda Kamu Görevlileri Hakem Heyeti Kurulu’nun karar verdiği zam oranları nasıl olmuştu?
| Yıl | Enflasyon tahmini | Hakem Kurulu Kararı | Reel enflasyon |
| 2012 | 5,2 | 4+4 | 6,2 |
| 2013 | 5 | 3+3 | 7,4 |
| 2020 | 8,2 | 4+4 | 14,6 |
| 2021 | 5,4 | 3+3 | 36,1 |
Önceki dönemde Kamu Görevlileri Hakem Heyeti Kurulunun verdiği kararlar hükümetin teklifiyle ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) yaptığı enflasyon tahmini ile örtüştü. Ancak 2020 - 2021 döneminde TCMB enflasyon tahmini ile reel enflasyon arasında negatif anlamda büyük fark olması, memurların reel gelirinde ve alım gücünde büyük bir düşüşe yol açmıştı. Bu dönem sonunda maaşlara enflasyon farkı zammı yapılmış idi.
| Yıl | Enflasyon tahmini | Hükümet Teklifi | Memur-Sen teklifi |
| 2024 | 33 | 15+10 | 35+10+15+10 |
| 2025 | 15 | 6+5 | 25+15 |
Temmuz sonunda ise TCMB’nin açıkladığı enflasyon beklentisine göre 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 58'e yükseltildi. 2024 yıl sonu tahmini yüzde 33'e güncellenirken, 2025 yıl sonunda ise enflasyonun yüzde 15'e gerileyeceği öngörüldü.
Öte yandan uzmanlar, Kamu Görevlileri Hakem Heyeti Kurulu’nun vereceği kararın TCMB’nin enflasyon tahminine yakın olacağını öngörüyor.
Kamu Görevlileri Hakem Heyeti’nde kimler yer alıyor?
Kamu Görevlileri Hakem Heyeti Kurulundaki yedi kişi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atandı:Metin Yener (Sayıştay Başkanı)
Prof. Dr. Lutfihak Alpkan (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Bakan Yardımcısı)
Dr. İsmail İlhan Hatipoğlu (Hazine ve Maliye Bakanlığı, Bakan Yardımcısı)
Refik Tuzcuoğlu (Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Bakan Yardımcısı)
İsa Atçeken (Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Başkan Yardımcısı)
Prof. Dr. M. Fatih Uşan (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Hukuk Fakültesi İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı)
Prof. Dr. Fatih Yardımcıoğlu (Sakarya Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü)
Dört kişi ise sendikalar tarafından görevlendirildi:
Hüseyin Öztürk (Memur-Sen Genel Başkan Yardımcısı)
Soner Can Tufanoğlu (Memur-Sen Genel Başkan Yardımcısı)
Türkeş Güney (Türkiye Kamu-Sen Genel Başkan Yardımcısı)
Şenol Köksal (KESK Genel Sekreteri)